Po której stronie idzie panna młoda? Co na to tradycja?
Spis treści
Dlaczego strona ma znaczenie?
Mogłoby się wydawać, że to, czy panna młoda stoi z lewej, czy z prawej, to tylko błahy szczegół. Jednak w kulturze i etykiecie ślubnej detale mają znaczenie symboliczne. Ślub i wesele to wydarzenia mocno osadzone w historii, a wiele gestów, które wykonujemy instynktownie, ma swoje korzenie w bardzo dawnych czasach.
Zanim jednak przejdziemy do historii, ustalmy jedną, żelazną zasadę, która uratuje was w większości sytuacji oficjalnych. Zgodnie z ogólnym savoir-vivre, w relacjach damsko-męskich, najważniejsze miejsce (tzw. miejsce honorowe) znajduje się po prawej stronie gospodarza lub partnera. Oznacza to, że kobieta - jako ta ważniejsza i honorowana - zazwyczaj znajduje się po prawicy mężczyzny. Czy ta zasada obowiązuje również w kościele i na sali weselnej? Sprawdźmy.
Skąd się wzięła tradycja? Miecz kontra miejsce honorowe
Wiele par młodych, szukając informacji o tym, jak ustawić się przed ołtarzem, trafia na fascynującą, ale często mylnie interpretowaną legendę o rycerzach i mieczach. Aby uniknąć zamieszania w dniu ślubu, warto raz na zawsze rozdzielić tradycję anglosaską od naszych rodzimych, polskich zwyczajów. To dwie różne historie, które dyktują zupełnie inne ustawienie.
Legenda o mieczu, czyli dlaczego Zachód staje inaczej
Jeśli oglądacie amerykańskie lub brytyjskie filmy romantyczne, z pewnością zauważyliście, że tam panna młoda często stoi po lewej stronie narzeczonego. Skąd to wynika? Tutaj właśnie wchodzi do gry pragmatyczna i nieco brutalna historia z dawnych wieków.
W czasach, gdy o bezpieczeństwo wybranki trzeba było walczyć dosłownie - czy to odpierając ataki rywali, czy chroniąc ją przed porwaniem - mężczyzna musiał być w pełnej gotowości bojowej. Ponieważ większość wojowników była praworęczna, musieli oni mieć wolną prawą rękę, aby w ułamku sekundy dobyć miecza.
Gdyby panna młoda stała po jego prawej stronie, najzwyczajniej w świecie blokowałaby mu ruch i uniemożliwiała skuteczną obronę. Dlatego w tradycji anglosaskiej (np. w Wielkiej Brytanii czy USA) kobieta stawała po lewej stronie, aby "silne ramię" mężczyzny było gotowe do walki.
Polska tradycja: szacunek zamiast walki
W Polsce sytuacja wygląda zupełnie inaczej i - co tu dużo mówić - znacznie spokojniej. U nas tradycja nie nakazuje panu młodemu szykować się do bitwy przed ołtarzem. W polskim Kościele oraz w urzędach stanu cywilnego obowiązuje zasada, w której panna młoda zajmuje miejsce po prawej stronie mężczyzny.
Dlaczego? Wynika to z głęboko zakorzenionej symboliki i zasad savoir-vivre’u:
- Miejsce honorowe: w naszej kulturze prawa strona jest uważana za stronę ważniejszą, "lepszą". Sadzając lub ustawiając kobietę po swojej prawicy, mężczyzna oddaje jej hołd i stawia ją na miejscu uprzywilejowanym.
- Symbolika religijna: ma to również swoje odzwierciedlenie w liturgii. Często przywołuje się tu słowa Psalmu 45: "Stoi Królowa po Twojej prawicy". W dniu ślubu to właśnie panna młoda jest tą królową dla swojego wybranka.
W drodze do ołtarza: kto prowadzi pannę młodą?
Moment wejścia do kościoła to jedna z najbardziej wzruszających chwil. Tutaj sytuacja może wyglądać dwojako, w zależności od tego, czy decydujecie się na wejście tradycyjne polskie, czy w stylu anglosaskim.
Wejście z panem młodym
W polskiej tradycji najczęściej młoda para wchodzi do kościoła razem. Wita ich ksiądz w przedsionku, a następnie ruszają w stronę ołtarza. W tym układzie panna młoda idzie po prawej stronie narzeczonego. Pan młody oferuje jej swoje prawe ramię? Nie! Zgodnie z zasadami etykiety, jeśli kobieta idzie po prawej, mężczyzna powinien podać jej ramię, ale uwaga - tu pojawiają się różne szkoły. Najbezpieczniej i najbardziej elegancko jest, gdy panna młoda po prostu kroczy dumnie obok, trzymając narzeczonego pod rękę (swoją lewą ręką za jego prawą) lub trzymając go za rękę. Kluczowe jest to, by panna młoda znajdowała się po jego prawej stronie.
Panna młoda prowadzona przez ojca
Coraz więcej par decyduje się na ten piękny zwyczaj. Gdy ojciec prowadzi pannę młodą do ołtarza, zasada nieco się zmienia. W tym scenariuszu to ojciec jest mężczyzną "oddającym" córkę. Zazwyczaj panna młoda idzie po prawej stronie ojca. Dochodząc do ołtarza, ojciec przekazuje córkę panu młodemu. W tym momencie następuje "przetasowanie". Panna młoda zajmuje miejsce obok przyszłego męża. I tu wracamy do klasyki: staje ona po jego prawej stronie.
Przed ołtarzem: jak się ustawić?
Gdy ceremonia się rozpoczyna i narzeczeni stoją przed kapłanem, układ jest ściśle określony. Patrząc z perspektywy gości siedzących w ławkach (czyli patrząc na plecy nowożeńców):
- Panna młoda stoi po prawej stronie.
- Pan młody stoi po lewej stronie (swojej partnerki, patrząc na ołtarz, on jest z lewej, ona z prawej).
Dla ułatwienia: panna młoda stoi po prawej stronie ołtarza (jeśli uznamy, że "prawa strona ołtarza" to ta, gdzie zwyczajowo są lekcje, a nie ewangelia, choć w architekturze sakralnej bywa to różnie interpretowane). Najprościej zapamiętać zasadę "ręki": pan młody ma pannę młodą przy swojej prawej ręce.
Wesele i stół prezydialny: gdzie siedzi panna młoda?
Po stresującej ceremonii przychodzi czas na wesele. Emocje opadają, zaczyna się zabawa, ale najpierw trzeba zasiąść do stołu. Usadzenie gości na weselu to temat rzeka, ale najważniejszym punktem odniesienia jest stół przy którym siedzą nowożeńcy.
Tutaj również obowiązuje zasada prawej ręki. Przy weselnym stole układ wygląda następująco (patrząc od strony sali na parę młodą):
- Pan młody siedzi po lewej.
- Panna młoda siedzi po prawej stronie pana młodego.
Zatem, zasiada panna młoda po prawicy męża. Jest to miejsce honorowe. Idąc dalej tym tropem, obok panny młodej (po jej prawej stronie) zazwyczaj siada świadek (jeśli jest mężczyzną) lub ojciec pana młodego, a dalej matka panny młodej. Z kolei po lewej stronie pana młodego (czyli po jego lewicy) zasiada świadkowa (lub matka pana młodego).
Warto jednak pamiętać, że savoir-vivre przy stole weselnym bywa elastyczny, zwłaszcza jeśli chodzi o rodziców i świadków. Jednak zasada dotycząca samej pary młodej jest stała: młoda zasiada po prawej stronie męża.
A co, jeśli panna młoda siedzi po lewej?
Czy świat się zawali, jeśli młoda siedzi po lewej stronie? Oczywiście, że nie. Czasami układ sali, wejścia czy inne względy logistyczne wymuszają zmiany. Jednakże, jeśli zależy wam na tradycji i elegancji, warto pilnować, by panna młoda miała to honorowe miejsce po prawej. Jeśli zdarzy się, że panna młoda siedzi po lewej, goście mogą być lekko skonsternowani, ale po pierwszym toaście nikt nie będzie o tym pamiętał.
Symbolika i nowoczesne podejście
Dziś coraz więcej par decyduje się na luźniejsze podejście do reguł. Nowoczesne podejście stawia na komfort i indywidualizm. Czasami pary celowo zamieniają się stronami, np. by panna młoda miała "lepszy profil" do zdjęć lub by nie zasłaniać sobie widoku na rodziców.
Warto też wspomnieć, że w niektórych kulturach jest odwrotnie. Np. w tradycji żydowskiej panna młoda często stoi po prawej stronie rabina, ale z perspektywy pana młodego jest to jego prawa strona... Chociaż istnieją interpretacje, gdzie panna młoda po lewej stronie pana młodego symbolizuje bycie "sercem" domu (bliżej serca). Jednak w polskim kręgu kulturowym dominuje "miecz" i prawa ręka.
Lewa strona - kiedy występuje?
Frazy takie jak "lewa strona" czy "stoi po lewej stronie" w kontekście panny młodej pojawiają się zazwyczaj jako błąd lub wyjątek. Może się zdarzyć, że w bardzo wąskich kościołach lub kapliczkach układ wymusza inne ustawienie. Czasem też, gdy para decyduje się na ślub humanistyczny, zasady te są całkowicie pomijane i nowożeńcy stają tak, jak im serce dyktuje, często twarzami do gości, a nie tyłem.
Chcesz wiedzieć, czym jest ślub humanistyczny? Sprawdź ten artykuł
Jak nie zwariować w gąszczu zasad?
Pamiętajcie, że dniu ślubu najważniejsi jesteście wy. Zasady, o których piszemy, mają być drogowskazem, a nie kajdanami. Niezależnie od tego, czy panna młoda zasiada po prawej, czy też w ferworze walki usiądziecie odwrotnie - jesteście już małżeństwem.
Podsumowując kluczowe zasady, byście czuli się pewnie:
- W drodze do ołtarza: panna młoda po prawej stronie osoby prowadzącej (najczęściej swojego ojca).
- Przed ołtarzem: panna młoda po prawej stronie pana młodego.
- Przy stole: panna młoda po prawej stronie męża.
To "święta trójca" ustawień weselnych. Dzięki niej będzie znacznie łatwiej usadzić siebie i gości. Jeśli jednak zdarzy się wpadka i młody stoi po prawej stronie (czyli zamienicie się miejscami) - uśmiechnijcie się. To wasz dzień, wasze wesele i wasza historia.
Autor
redaktor i autor tekstów poświęconych tematyce ślubno-weselnej. Tworzy artykuły pełne praktycznych porad i inspiracji, które pomagają parom młodym w organizacji wymarzonego dnia. Jego celem jest wspieranie narzeczonych na każdym etapie przygotowań, od pierwszych planów aż po szczegóły weselnej oprawy.
